سریال شوگون (Shōgun)، مجموعه‌ی پر سروصدای این روزها که پخش خود را در شبکه اف‌ایکس آغاز کرده است؛ سریالی که یک داستان کلاسیک ژاپنی را به شکلی شگفت‌انگیز، دوباره به تصویر می‌کشد.
مدتی پیش سریالی کره‌ای به نام Arthdal Chronicles (سرگذشت آسدال) که تا حد زیادی توسط منتقدان و بینندگان، با سریال Game of Thrones (بازی تاج و تخت) مقایسه می‌شد؛ هرچند که خیلی‌ها معتقد بودند از لحاظ کیفیتی و سطح کلی، با مجموعه‌ی دوم قابل مقایسه نیست. اما حالا سریال جدیدی از شبکه اف‌ایکس به روی آنتن رفته است که تقریبا همه با قدرت زیادی اعتقاد دارند که این مجموعه می‌تواند جایگزین مناسبی برای سریال بازی تاج و تخت باشد. سریال Shōgun (شوگون) که اخیرا تنها ۲ قسمت از داستان خود را برای مخاطبان به تصویر کشیده، همین حالا هم افراد زیادی را در سرتاسر دنیا مجذوب خود کرده است و طرفداران خیلی زیادی هم به‌دست آورده است.
ریشه‌ی داستان سریال شوگون به سال ۱۹۷۵ و رمانی با همین نام برمی‌گردد که توسط جیمز کلاول نوشته شده بود. قصه‌ی این رمان در اواخر دوران سنگوکو در ژاپن اتفاق می‌افتد. این رمان به‌عنوان اولین کتاب در گاهشماری داخلی حماسه آسیایی همین نویسنده به شمار می‌رود. کتاب شوگون یکی از پرفروش‌ترین رمان‌ها، تا سال ۱۹۹۰ بود و ۱۵ میلیون نسخه از آن در سراسر جهان فروخته شد. بعد از گذشت ۵ سال، یعنی در سال ۱۹۸۰، این رمان یک بار به‌صورت تلویزیونی اقتباس شد که تنها ۵ قسمت داشت و جری لاندن هم کارگردانی آن را برعهده داشت. همین ۵ قسمت، مورد استقبال منتقدان زیادی قرار گرفت و جایزه‌های مختلفی هم از جمله امی، گلدن گلوب و پیبادی دریافت کرد.
حالا بعد از گذشت این همه سال، نسخه‌ی تلویزیونی جدیدی از این داستان ساخته شده است که می‌خواهد قصه‌ی خود را در قالب ۱۰ قسمت روایت کند. از جمله بازیگران برجسته و اصلی این سریال می‌توان به هیرویوکی سانادا، کاسمو جارویس، آنا ساوای، تادانابو آسانو و غیره اشاره کرد. لازم به ذکر است که هیرویوکی سانادا علاوه‌بر ایفای نقش، جزو تهیه‌کنندگان این پروژه هم است. او در مصاحبه‌های خود عنوان کرده که وفاداری به تاریخ ژاپن در این پروژه اهمیت خیلی زیادی برایش دارد «زیرا اگر چیزی درست نباشد، مردم نمی‌توانند روی داستان تمرکز کنند. آن‌ها نمی‌خواهند چنین سریالی ببینند. ما باید معتبر و وفادار باشیم.»
این سریال دارای شخصیت‌های گسترده‌ای است که هر کدام انگیزه‌ها و جاه‌طلبی‌های خاص خود را دارند. حالا اگر بخواهیم درباره داستان سریال Shōgun صحبت کنیم، می‌توانیم اینطور بگوییم که این مجموعه، برخورد دو مرد جاه طلب از جهان‌های مختلف و یک سامورایی زن مرموز را دنبال می‌کند. در یک طرف داستان ما، جان بلک‌ثورن، یک ملوان انگلیسی ریسک‌پذیر را داریم که درنهایت کشتی‌اش در ژاپن گیر می‌کند؛ سرزمینی که فرهنگ ناآشنایش، درنهایت او را دوباره تعریف می‌کند. در طرف دیگر، ارباب توراناگا، یک زیرک، دایمیو قدرتمند، در تقابل با رقبای خطرناک سیاسی خود قرار دارد. در طرف سوم داستان هم لیدی ماریکو، زنی با مهارت‌های بسیار ارزشمند اما با پیوندهای خانوادگی بی‌حرمت را داریم که باید ارزش و وفاداری خود را ثابت کند.
از نکات جالب توجه سریال شوگون می‌توان به استقبال فوق‌العاده زیاد منتقدان و البته بینندگان اشاره کرد. منتقدانی که این سریال را تماشا کردند، تا این لحظه رضایت ۹۸ درصدی خود را در سایت راتن تومیتوز به ثبت رساندند و طرفداران هم با تماشای این ۲ قسمت، ۹۴ درصد رضایت داشتند. از طرف دیگر هم سریال شوگون توانسته نمره‌ی ۹.۳ را در سایت IMDB کسب کند که موفقیت بزرگی برای یک مجموعه تلویزیونی به شمار می‌رود. به‌صورت کلی منتقدان اعتقاد داشتند که سریال شوگون از لحاظ بصری مجلل و غنی شده با حقیقت فرهنگی است؛ سریالی که یک تخیل حماسی به شمار می‌رود که از نسخه اصلی پیشی می‌گیرد.
منتقد سایت گاردین در توصیف و تحسین سریال Shōgun، آن را «مسحورکننده» خوانده است و بیشتر از هر چیزی صحنه‌های نبرد و احترامی را که برای منبع الهام و متریال اصلی قائل بود، مورد تحسین قرار داد. در طرف دیگر، نویسنده‌ی مجله نیویورک تایمز، این سریال را با نسخه‌ی سال ۱۹۸۰ مقایسه کرده است و نوشته: «شما می‌توانید بازی‌های غیرقابل باور، ارزش‌های تولید تاریخ‌دار و اروپا محوری را تصحیح کنید، اما واقعاً نمی‌توانید ماهیت اصلی داستان و متریال را اصلاح کنید.» او سریال را به‌دلیل برجسته کردن بیشتر شخصیت‌های ژاپنی نسبت به اقتباس قبلی که بیشتر روی بلک‌ثورن متمرکز بود، تحسین کرد.
حالا با وجود تمام این مسائل، جالب است این را هم بدانید که این سریال و نسخه‌ی قبلی، با وجود اینکه براساس رمان شوگون ساخته شدند، داستان هر سه‌ی آن‌ها براساس اتفاقات واقعیِ دنیای واقعی است. شوگونِ کلاول، نسخه‌ای تخیلی و ساختگی از رویدادها و تاریخ واقعی است. داستان به زبان ژاپنی و انگلیسی روایت می‌شد که بخش انگلیسی گفت‌وگو درواقع به زبان پرتغالی بود. شخصیت بلک‌ثورن براساس دریانورد تاریخی انگلیسی به نام ویلیام آدامز خلق شده است؛ کسی که در ژاپن به یک سامورایی تبدیل شد. در آن زمان، او تحت نظر قدرتمندترین دایمیو و بعداً بنیانگذار و اولین شوگون توکوگاوا شوگوناتِ ژاپن، توکوگاوا ایه‌یاسو بود؛ کسی که زندگی و سلطنت او از سال ۱۵۴۳ تا ۱۶۱۶ طول کشید و شخصیت شوگون یوشی توراناگا براساس او ساخته شده است.
همان‌طور که بالاتر هم گفته شد، نسخه‌ی ۱۹۸۰ سریال Shōgun به اندازه کافی مورد استقبال منتقدان و جشنواره‌ها قرار گرفته بود؛ بنابراین همیشه هم دلیل خلاقانه و قانع‌کننده‌ای برای بازسازی یک داستان وجود ندارد. اما تفاوت‌های ظریف و نوآورانه‌ای که شوگونِ جدید به ارمغان می‌آورد، به‌ویژه در گفت‌وگوها و چشم‌انداز گسترده به زبان ژاپنی، بیش از اندازه این پروژه را توجیه می‌کند. اگر قرار باشد باز هم از این بازسازی‌ها در آثار مختلف ببینیم (که همین حالا هم به اندازه‌ی کافی و حتی بیشتر از کافی دیدیم و در آینده می‌بینیم)، باید چیزی شبیه به نسخه جدید سریال شوگون باشد؛ از جهاتی آشنا اما در روایت داستان‌ها، متفاوت، منحصربه‌فرد و متنوع‌تر.
این نسخه از داستان شوگون نه‌تنها ریشه در فرهنگ ژاپنی دارد و قرن‌ها پیش اتفاق می‌افتد، بلکه با مشورت نزدیک با کارشناسانِ تاریخ عمیق این کشور ساخته شده است. بینندگان درک بهتری از ژاپن و مردم آن نسبت به مینی سریال تلویزیونی سال ۱۹۸۰ خواهند داشت. زیرا طبق گفته‌ی سانادا، فیلمنامه به‌گونه‌ای نوشته شده که از زبان (بخش مهم فرهنگ) تجلیل شود، تعادل وجود داشته باشد و از چیزهای کلیشه‌ای دوری شود. همین حالا هم می‌توان به جرئت گفت که سریال شوگون واقعا شگفت‌انگیز است و در آینده‌ای نزدیک، به پدیده مهم بعدی دنیای تلویزیون تبدیل میشود؛ بنابراین اصلا حتی یک قسمت از آن را هم از دست ندهید.
طراحی تولید این نسخه از شوگون باورنکردنی، پر از جزئیات پیچیده و رندرهای باشکوه از بناهای تاریخی، لباس ها و شمشیرها است. اما درکنار این جزئیات و ریزه‌کاری‌های برجسته، نمی‌توان بازیِ فوق‌العاده بازیگران را نادیده بگیریم. این سریال به شما یادآوری می‌کند که آثار تلویزیونی ارزشِ وقت گذاشتن و توجه کردن را دارند؛ نه اینکه درکنار انجام کار دیگری آن‌ها را تماشا کنید. شما در همین ۲ قسمت هم سکانس‌هایی را می‌بینید که بعد از تماشای آن‌ها متوجه می‌شوید در تمام مدت نفس خود را حبس کردید و یادتان رفته که نفس بکشید. متاسفانه این نسخه از سریال هم با ۱۰ قسمت داستان خود را به پایان می‌رساند و از آنجایی که یک مجموعه محدود محسوب میشود، فصل دومی هم نخواهد داشت. بنابراین از همین فرصت استفاده کنید و از تک تک لحظه‌های آن لذت ببرید؛ اینطور نیست که هر روز یک بلیط رایگان به ژاپنِ سال ۱۶۰۰ به‌دست بیاورید و بتوانید چنین ماجراجویی شگفت‌انگیزی را تجربه کنید.
* تمامی نسخه ها بدون سانسور و حذفیات است
* نسخه های 10bit دارای عمق رنگ بیشتر و وضوح بهتری میباشند.
